معرفی آثار اخلاقی - عرفانی امام خمینی (س)1
کتاب شرح دعای سحر امام خمینی، شرح و تفسیری عرفانی است بر دعای معروف سحر که از ادعیه منسوب به امام محمد باقر است. این کتاب حاوی نکات عمیق عرفانی، فلسفی و کلامی است و با تکیه بر آیات قرآن و روایات اهل بیت علیهم السلام در شرح دعای مباهله، معروف به «دعای سحر»، در سال 1347 قمری (1307 ش) نوشته شده است. اصل کتاب به زبان عربی است که توسط آقای سید احمد فهری ترجمه شده است.
امام خمینی (س) این کتاب را در 27 سالگی تألیف کرده اند. برخی معتقدند این کتاب اولین تألیف حضرت امام رحمه الله بوده است؛ اما سید احمد خمینی رحمه الله معتقد بود مصباح الهدایه اولین کتاب امام رحمه الله و شرح دعای سحر دومین تألیف آن حضرت بوده است.
این کتاب، با جمله «اللهم انی اسئلک من بهائک بأبهاه و کلّ بهائک بهیّ» شروع می شود ـ که از حضرت امام محمدباقر ـ علیه السلام ـ روایت شده است، امام خمینی (س) در این کتاب، اشارات متعدد به نظرات استادش مرحوم آیت الله شاه آبادی نموده است. و نیز از اسرارالصلاة (میرزا جواد آقا ملکی تبریزی)، شرح اسماء الحسنی (حاج ملاهادی سبزواری)، قبسات (میرداماد)، اسفار (حکیم صدرالمتألّهین)، و کتابهای فیض کاشانی، فتوحات مکیه (ابن عربی) و شرح فصوص (قیصری) مطالبی را نقل کرده و به نقد و توضیح آنها کوشیده است. امام راحل، در این کتاب با استفاده از آیات، روایات و اشعار بسیار، به توضیح و تفسیر مطالب ژرف و بلند عرفانی موجود در این دعا پرداخته و حق مطلب را، ادا کرده است.
برخی از مطالب این کتاب، عبارت است از:
فرق بین دو صفت: بهاء و جمال ، بیان اوصاف جمالیه و جلالیه ، عظمت الهی و بیان تعدد عوالم و وسعت نظامات ، حقیقت نور ، رحمت و رحمانیت و رحیمیت ، حقیقت کلام الهی، ذکر تسویلات شیطانی ، تجلی اسمائی و صفاتی ، شرح اسم اعظم به حسب مقامات سه گانه و حقیقت اسم اعظم، معانی عزیز و عزت الهی ، قدرت و استطالت ، علم خدا و نفوذ آن در اشیاء ، بحث خیر و شر ، سلطنت، فاخریت، علو و فیض الهی ، آیات الهی و اینکه انسان کامل، بزرگترین آیات خدا است .
امام، در این کتاب به احادیث اصول کافی و بحارالانوار عنایت فراوان داشته و به شیوه محدّثین، آنها را با سلسله سند نقل نموده است.
در برخی موارد به ذکر موعظه و تربیت نفوس می پردازند. از جمله می نویسند:
ای بیچاره مسکین! در راه خدایت کوشش کن و دلت را ـ از پلیدیها ـ پاک کن و قلبت را از قلمرو شیطان خارج کن. و بالا برو و کتاب خدایت ـ قرآن ـ را بخوان و آن را با ترتیل و تأمّل و تفکر مطالعه کن و بر ظاهر آن اکتفا مکن. مبادا خیال کنی کتاب آسمانی تنها همین ظاهر است و بس. به درستی که توقف در صورت ظاهر آن و به باطن آن راه نیافتن، هلاکت و نابودی و ریشۀ تمام نادانی ها و اساس انکار نبوّت انبیاء و ولایت اولیاء است. همانا نخستین کسی که نزد ظاهر ایستاد و قلبش از درک باطن کور شد، شیطان لعین بود، که نگاه به ظاهر آدم ـ علیه السلام ـ کرد و امر بر او مشتبه شد و گفت: انا خیر منه، خلقتنی من نار و خلقته من طین... و از این خطا و اشتباه و نظر به ظاهر و بستن ابواب باطن، انکار مردم نسبت به نبوت انبیا و پیامبران است، به ملاحظه اینکه آنان هم می خوردند و می آشامیدند...
«بدا به حال بنده ای که ادعای عبودیت و بندگی کند و خدایش را به اسماء و صفاتش ـ که آسمان ارواح و زمین اشباح بدان قائم شده است ـ بخواند و حاجتش شهوات نفسانی و رذائل حیوانی و ریاست باطله و بسط ید در بلاد و چیرگی بر عباد باشد.
تو را ز کنگره عــرش مـی زنند صفیر ندانمت که در این دامگه چه افتاده است
خوشا به حال آن بنده ای که خدا را برای خدا عبادت کند و اخلاص در عبادت داشته باشد و نگاه به کسی جز خدا نکند و مشتری شهوات دنیوی یا مقامات اخروی نباشد.
غلام همّت آنم که زیر چرخ کبود ز هر چه رنگ تعلق پذیرد آزاد است».
این کتاب، در 243 ص، 154 صفحه (متن)، 25 ص (پاورقیها)، 63 ص (فهارس) توسط مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی در سال 1374 ش/ 1416 ق به زیور چاپ آراسته شده است.
.
انتهای پیام /*