رئیس موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره) در گفتگو با ایمنا در مورد فعالیت های موسسه و نگارستان امام خمینی، زبان تاثیرگذار هنر و مهجور بودن اندیشه های امام خمینی سخن گفت.
به گزارش ایمنا، مدت هاست که نام نگارستان امام خمینی، قرین تیتر اخبار برگزاری نشست های فرهنگی هنری است، از برنامه های پاتوق فیلم کوتاه و کانون عکس گرفته تا خانه مستند و ... گاهی نیز سالنی می شود برای اجرای نمایش هایی که در این بی جا و مکانی، دنبال یک صحنه برای بیان هنرمندانۀ پیام های اخلاقی خود هستند. به بهانۀ آغوش باز نگارستان برای اهالی هنر، با رئیس این مجموعه به گفتگو نشستیم.
حجت الاسلام عباس کمساری متولد ۱۳۴۷ است و تا سال ۱۳۶۸ زمان بسیاری داشته تا امام (ره) را از نزدیک ببیند و بشناسد. در کرمان به دنیا آمده و فعالیت های مذهبی، تبلیغی و فرهنگی خود را از سال ۱۳۶۳ همزمان با ورود به حوزۀ علمیه آغاز کرده است.
ریاست مدرسۀ کرمانی ها در قم، عضویت در جمع نخبگان تبلیغی و مشاورۀ فرهنگی دبیر کل ستاد مبارزه با مواد مخدر همۀ آن تجربیاتی است که تا پیش از ریاست دفتر تنظیم و نشر آثار امام خمینی اصفهان پشت سر گذاشته است. در گفتگوی ایمنا با حجت الاسلام کمساری ضمن آشنایی با فعالیت های موسسۀ تنظیم و نشر آثار امام، از زبان مدیر این مجموعه در مورد سیرۀ مهجور امام خمینی (ره) و علل و عوامل این ناشناختگی نیز می خوانید.
از نگارستان امام خمینی بگویید، چه فعالیت هایی در این موسسه انجام می شود؟
سال ۱۳۷۳ به درخواست گروهی از یاران امام، نمایندگی موسسۀ تنظیم و نشر آثار امام خمینی در اصفهان افتتاح شد و به دنبال افتتاح موسسه در سال ۱۳۷۵ نگارستان امام خمینی که زیر مجموعۀ موسسه است، جهت ایجاد گالری های هنری و نمایشی و هم چنین سالن آمفی تئاتر، کار خود را آغاز کرد و اکنون با لطف خداوند و استقبال خوب هنرمندان شهر، نگارستان با تمام ظرفیت خود در حال خدمت رسانی به حوزۀ هنر و فرهنگ شهر است. برگزاری مسابقه عکس روح الله، جشنوارۀ تئاتر و نمایشنامه نویسی روح الله که امسال برای اولین بار برگزار می شود و جشنواره ای به نام آواها و نواها و پانزدهمین جشنواره شعر مهر بهمن که ان شاالله در بهمن ماه برگزار می کنیم، از جمله فعالیت های فرهنگی هنری نگارستان امام خمینی است.
مدت هاست که درهای نگارستان به روی همه باز است، وقتی می توانید مثل بقیه با هنرمندان همراهی نکنید، چه چیزی باعث می شود که همراه آنان باشید؟
تولیت موسسۀ تنظیم و نشر آثار امام خمینی (س) حضرت آیت الله حاج حسن آقای خمینی، بارها به ما اصرار و سفارش کرده اند که فضاهای موسسه را در اختیار جوان ها قرار بدهیم. با اینکه ما متولی فرهنگ استان نیستیم، به جرأت می توانیم ادعا کنیم که نگارستان و موسسه به یکی از فعال ترین نهادهای فرهنگی شهر تبدیل شده است و بیشترین همکاری را با هنرمندان دارد. بنده اعتقاد دارم اگر کسی بتواند امروز گره ای از مشکلات و معضلات فرهنگی، هنری، اجتماعی مردم باز کند و این کار را نکند، مرتکب گناه کبیره شده است.
با توجه به حجم مراجعاتی که برای اجرای برنامه های هنری به نگارستان می شود، کمبود فضای فرهنگی هنری در شهر را تایید می کنید؟
بله ما در اصفهان با کمبود این فضاها رو برو هستیم و می طلبد که مدیران شهری و کشوری به این مسئله ورود پیدا کنند. وقتی کسی از بیرون وارد اصفهان می شود فکر می کند که در این شهر همۀ امکانات برای هنرمندان فراهم است در حالی که چنین نیست و در اصفهان با کمبود فضای مناسب روبرو هستیم. البته وجود نهادهای فرهنگی موازی ناهماهنگ نیز دلیل دیگر این معضل است که اگر همراهی و همکاری بین آن ها باشد می توان با یک برنامه ریزی جامع با همین امکانات کم نیز خدمات بهتری به هنرمندان ارائه کرد. اگر رصدخانۀ فرهنگی درست عملیاتی شود و همۀ نهادهای متولی فرهنگ را زیر یک چتر جمع کند قطعا اتفاقات بهتری خواهد افتاد.
زبان هنر را تا چه حد اثرگذار می دانید؟
بنده معتقدم که اگر اندیشه ای بخواهد به اندیشۀ مانا و ماندگار بدل شود باید از زبان هنر استفاده کند اما امروز متاسفانه بسیاری از این حوزه و زبان تاثیرگذار هنر غافل هستند.
خاطره ای از دیدار با امام خمینی(ره) دارید؟
زمان نوجوانی ما بود که انقلاب شد بعد از آن هم جنگ. من چند دیدار خصوصی و عمومی با امام داشتم و همین که اکثریت مردم بین خود و امام فاصله ای نمی دیدند و می توانستند به راحتی ایشان را ملاقات کنند برای من شیرین ترین خاطره بود. امام خیلی ساده زندگی می کردند.
در خاطرات یاران امام قبل از تبعید و زمان حضور امام در نجف آمده است که وقتی ایشان می خواستند از مجلس درس خارج شوند شاگردان دنبالشان راه می افتادند و امام به آن ها اجازۀ این کار را نمی دادند چرا که دوست داشتند در میان مردم و با مردم باشند.
مدتی که امام نجف بودند هر شب به حرم حضرت امیر(ع) می رفتند و زیارت ایشان ترک نمی شد، اما همین امام وقتی که به ایران آمدند به مشهد نرفتند. وقتی علت را جویا می شویم به این مطلب می رسیم که ایشان ترس آن داشتند که حضورشان در مشهد باعث زحمت برای مردم باشد.
از نظر شما مردم تا چه حد با اندیشه های امام آشنایی دارند؟
امام آن طور که باید معرفی نشده و این عیبی است که به همۀ مجموعۀ نظام وارد است. ما نه تنها نتوانسته ایم امام را معرفی کنیم بلکه به واسطۀ اهمال کاری های خود، اندیشۀ امام را نیز در مهجوریت قرار داده ایم. از باب مثال خاطره ای از امام خدمتتان عرض می کنم تا ببینید که ما چقدر با گفتمان امام ناآشنا هستیم. یکی از آفاتی که امروزه رواج پیدا کرده مجیزگویی و تعاریف بی جا در میان بعضی از مسئولین است، در حالی که این آسیب بزرگی است و به نوعی ترویج نفاق به شمار می آید. اگر ما امام را به درستی شناخته بودیم می دانستیم که ایشان از چاپلوسی و مجیزگویی چقدر بیزار بودند. اوائل انقلاب در انتخابات اولین دوره مجلس مرحوم فخرالدین حجازی بالاترین آراء را کسب کرد. او یک سخنران حرفه ای بود و وقتی برای اولین بار منتخبان ملت به حضور امام رسیدند، او به عنوان سخنران شروع به توصیف امام کرد و امام همانجا به توصیفات و سخنان ایشان اشاره و آن را نکوهش کردند. من همیشه به خودم می گفتم چه حکمتی داشت که امام در جمع با ایشان این چنین برخوردی را کردند و بعد فهمیدیم که امام می خواستند جلوی این فرهنگ را گرفته و آن را تقبیح و ریشه کن کنند. اگر این فرهنگ امام نهادینه شده بود کسی امروز به این راحتی چاپلوسی و مجیزگویی نمی کرد.
با وجود موسسه ها و مراکز مختلفی که به این امر می پردازند، علت ناشناختگی سیرۀ امام را در چه می دانید؟
هم مدیران ما با اندیشه های امام نامأنوسند و هم مردم. تمثال و عکس امام(س) همه جا هست اما سیرۀ امام نیست و ما از چند جهت در موضوع ترویج اندیشۀ امام غفلت کرده ایم. یکی اینکه عده ای تعمدا امام را تحریف می کنند. آن هم به واسطۀ عناد و دشمنی که با ایشان دارند. عده ای دیگر برداشت سلیقه ای از گفتمان امام دارند و بخشی را که مطابق سلیقۀ خودشان باشد برداشته اند و تکرار می کنند و بخشی دیگر را عیان و آشکار نمی کنند.
سوم اینکه عده ای نیز امام را یک شخصیت قدسی و دست نیافتنی معرفی کرده اند در حدی که جوانانی که امام را ندیده اند ترس دارند به این شخصیت قدسی نزدیک شوند. سال گذشته جلسه ای برای خانواده ها برگزار کردیم و بخشی از نامۀ عاشقانۀ امام به همسرشان در این جلسه خوانده شد. بعضی در آن جمع گریه می کردند و می گفتند راستی امام این جملات عاشقانه را نوشته؟ این همه مشکل خانوادگی که در جامعه ما وجود دارد به این موضوع برمی گردد که زوجین بلد نیستند با هم چگونه حرف بزنند و امثال این نامه و گفتمان می تواند الگوی خوبی برای خانواده ها باشد.
اگر اندیشۀ امام به درستی جاری شود ما در همۀ زمینه ها موفق تر خواهیم بود. امروز وقتی ما از جوانان می خواهیم در مورد امام رمان و نمایشنامه بنویسند به واسطۀ همان نگاه غلط قدسی که جا افتاده، با تعجب می پرسند در مورد امام؟ انگار که از نوشتن دربارۀ ایشان می ترسند!
راه حلی برای آشنایی درست با اندیشه های امام خمینی دارید؟
بنده معتقدم اگر این سه آفت برداشته شود، جوانانی که امام را ندیده اند می توانند با ایشان به درستی ارتباط برقرار کنند. مورد اول عنادی است که نسبت به امام وجود دارد. این البته دست ما نیست و از سوی دشمنان است اما برداشت های سلیقه ای از گفتمان و اندیشۀ امام و قدسی و دست نیافتنی کردن شخصیت امام می تواند اصلاح شود. به همین جهت از رسانه ها استمداد می طلبم که در جهت معرفی بهتر ایشان قدم بردارند، ما نیز امکاناتی که لازم است در اختیار آن ها قرار می دهیم. ترویج اندیشه های امام امری است که به همت همگانی نیاز دارد هم امام بزرگ است و هم جامعه، موسسه به تنهایی نمی تواند این حرکت بزرگ را انجام دهد. بنابراین از تمام گروه های فرهنگی هنری خواستاریم که ما را یاری کنند و بدانند که همان طور که امام متعلق به همه بود، موسسۀ تنظیم و نشر آثار امام و نگارستان نیز متعلق به همه است.
در پایان نیز از حضرتعالی و خبرگزاری ایمنا سپاسگزارم که این وقت را در اختیار موسسۀ تنظیم ونشر آثار حضرت امام (س) اصفهان قرار داد و برای جنابعالی و همۀ همکاران محترمتان و مردم شریف اصفهان، آرزوی سلامتی و بهروزی دارم./
سمیرا قاسمی