بدانکه «لیلة القدر» چون لیلۀ مکاشفۀ رسول خدا و ائمّۀ هدی است، از این جهت، کشف جمیع امور ملکیّه از غیب ملکوت برای آنها می شود؛ و ملائکۀ موکّله بر هر امری از امور برای آن حضرات در نشئۀ غیب و عالم قلب ظاهر شود، و جمیع اموری که در مدّت سال برای خلایق تقدیر شده و در الواح عالیه و سافله مکتوب گردیده، به طور کتب ملکوتی و استجنان وجودی، بر آنها مکشوف و معلوم گردد؛ و این مکاشفه، مکاشفه ملکوتیّه است که محیط بر جمیع ذرّات عالم طبیعت است؛ و هیچ امری بر ولیّ امر از امور رعیت مخفی نخواهد بود؛ و منافات ندارد که برای آنها در یک شب، امر یک سال و در یک حال نیز جمیع امور دهر و در یک لحظه جمیع مقدّرات ملکیّه و ملکوتیّه، و بتدریج در ایّام سنه نیز جمیع امور یومیّه، منکشف شود به طریق اجمال و تفصیل.( آداب الصلوة-- 343 )
«لیلة القدر» لیله ای است که حق تعالی به حسب جمیع شئون واحدیّت جمع اسما و صفات، که حقیقت اسم اعظم است، در آن محتجب باشد؛ و آن تعیّن و بنیۀ ولیّ کامل است که در زمان رسول خدا آن سـرور، پس از آن ائمـه هدی، واحداً بَعْدَ واحدٍ می باشند.( آداب الصلوة—344 -345)
این ادعیه در ماه مبارک رجب و خصوصاً در ماه مبارک شعبان اینها مقدمه و آرایشی است که انسان به حسب قلب خودش می کند برای اینکه مهیا بشود برود مهمانی؛ مهمانی خدا، مهمانی ای که در آنجا سفره ای که پهن کرده است، قرآن مجید است و محلی که در آنجا ضیافت می کند مهمش «لیلة القدر» است و ضیافتی که می کند ضیافت تنزیهی و ضیافت اثباتی و تعلیمی [است]. نفوس را از روز اول ماه مبارک رمضان به روزه، به مجاهده، به ادعیه مهیا می کند تا برسند به آن سفره ای که از آن باید استفاده کنند و آن «لیلة القدر» است که قرآن در آن نازل شده است.( صحیفه امام ج13ص33)
«لیلة القدر» را که قرآن در آن نازل شده است، همۀ سعادت عالَم در آن شب نازل شده است و از این جهت، از همۀ شبهای عالَم بالاتر است.( صحیفه امام ج13ص 36)
نفوس را از روز اول ماه مبارک رمضان به روزه، به مجاهده، به ادعیه مهیا میکند تا برسند به آن سفره ای که از آن باید استفاده کنند و آن «لیلة القدر» است... صحیفه امام؛ ج 13، ص 33
این ادعیه در ماه مبارک رجب و خصوصاً در ماه مبارک شعبان اینها مقدمه و آرایشی است که انسان به حسب قلب خودش می کند برای اینکه مهیا بشود برود مهمانی؛ مهمانی خدا، مهمانی ای که در آنجا سفرهای که پهن کرده است، قرآن مجید است و محلی که در آنجا ضیافت می کند مهمش «لیلة القدر» است و ضیافتی که می کند ضیافت تنزیهی و ضیافت اثباتی و تعلیمی [است]. نفوس را از روز اول ماه مبارک رمضان به روزه، به مجاهده، به ادعیه مهیا می کند تا برسند به آن سفرهای که از آن باید استفاده کنند و آن «لیلة القدر» است که قرآن در آن نازل شده است.
صحیفه امام؛ ج 13، ص 33
در شب قدر، مسلمانان با شب زنده داری و مناجات خود از قید بندگی غیرخدای تعالی که شیاطین جن و انسند، رها شده و به عبودیت خداوند در می آیند. صحیفه امام؛ ج 15، ص 59
در ماه مبارک رمضان قضیه ای اتفاق افتاد که ابعاد آن قضیه و ماهیت آن قضیه در ابهام الی الابد مانده است برای امثال ماها و آن نزول قرآن است. نزول قرآن بر قلب رسول اللَّه در لیلة القدر، کیفیت نزول قرآن و قضیه چه بوده است و روح الأمین در قلب آن حضرت قرآن را نازل کرده است و از طرفی خدا انْزَلْناهُ فِی لَیْلَةِ الْقَدْرِ این نزول قرآن در قلب پیغمبر در لیلة القدر کیفیتش چیست؟ باید بگویم غیر از خود رسول اکرم و آنهایی که در دامن رسول اکرم بزرگ شدند و مورد عنایت خدای تبارک و تعالی، عنایات خاص او بودند، برای دیگران مطلقاً در حجاب ابهام است که مسأله تنزّل چی است، نزول در قلب چی است، روح الامین چی است، کیفیت وارد شدن روح الامین با قرآن در قلب رسول اللَّه چی است، «لَیْلَةِ الْقَدْرِ» چی است؟ اینها مسائلی است که به نظر سطحی یک مطالب آسانی است، و گاهی هم یک حرف هایی گفته شده است؛ لکن به شما عرض کنم کیفیت نزول قرآن در ابهام باقی مانده است برای امثال ما، و کیفیت نزول ملائکة اللَّه در لیلة القدر و ماهیت لیلة القدر.
(صحیفه امام، ج17، ص: 489 و 490)
قرآن را متنزل کرده است در ماه رمضان. قرآن نازلهای است که پس از عبور از حجابهای نور، وارد شده است در ماه مبارک رمضان، آن هم بر قلب مبارک رسول خدا، و از آن جا باز متنزل شده است تا رسیده است به آن جایی که با زبان گفته میشود. (صحیفه امام؛ ج 18، ص 498)
ماه مبارک رمضان که ماه مبارک است ممکن است برای این باشد که ماهی است که ولی اعظم؛ یعنی رسول خدا واصل شده است و بعد از وصول، ملائکه را و قرآن را نازل کرده است. به قدرت او ملائکه نازل میشوند؛ به قدرت ولی اعظم است که قرآن نازل میشود و ملائک نازل میشوند. ولیّاعظم، به حقیقت قرآن میرسد در ماه مبارک و شب قدر، و پس از رسیدن، متنزل میکند به وسیلۀ ملائکه ـ که همه تابع او هستند ـ قرآن شریف را، تا به حدی که برای مردم بگوید. (صحیفه امام؛ ج 19، ص 285)
ماه رمضان مبارک است؛ برای اینکه نزول وحی در او شده است یا به عبارت دیگر، معنویت رسول خدا وحی را نازل کرده است. (صحیفه امام؛ ج 20، ص 248)
در این ماه عزیز معظم و فرق بکنیم. در این ماه فرق داشته باشیم با سایر ماهها و دنبال این باشیم که ان شاء اللَّه «لیلة القدر» را دریابیم، برکات «لیلة القدر» را که قرآن در آن نازل شده است، همه سعادت عالَم در آن شب نازل شده است و از این جهت، از همه شبهای عالَم بالاتر است، این را بتوانیم ادراک بکنیم، درک بکنیم.(صحیفه امام؛ ج 13، ص 36)
خدای تبارک و تعالی به واسطۀ سعۀ رحمت بر بندگان، این کتاب شریف را از مقام قرب و قدس خود نازل فرموده و به حسب تناسب عوالم تنزّل داده تا به این عالم ظلمانی و سجن طبیعت رسیده و به کسوۀ الفاظ و صورت حروف درآمده. (آداب الصلوة؛ ص 184)
در کیفیّت نزول قرآن در حدیث است که: جملةً واحده در «بیتالمعمور»، و در ظرف بیست و سه سال بر رسول خدا وارد شده. و ورود در «بیت المعمور» نیز نزول بر رسول خداست.
(آداب الصلوة؛ ص 343)
قرآن مراتب دارد، هفت بطن یا هفتاد بطن از برای قرآن است؛ از این بطون تنزّل کرده است تا رسیده است به جایی که با ما میخواهد صحبت کند. (تفسیر سوره حمد؛ ص 133)
قرآن که نازل می شود به قلب رسول اللّه، چطور همه اش یک دفعه نازل می شود به قلب رسول اللّه. قرآن اگر همین است که سی جزوِ اینطوری است که نمی شود یک دفعه وارد بشود به قلب، آن هم این قلبهای معمولی؛ [لکن] قلب یک باب دیگر است و قرآن یک حقیقتی است، و این حقیقت هم به قلب وارد میشود.
قرآن سرّ است، سرِّ سرّ است، سرِّ مستسرّ به سرّ است، سرّ مقنع به سرّ است، و باید تنزل کند، بیاید پایین، تا اینکه برسد به این مراتب نازله؛ حتی به قلب خود رسول اللّه که وارد میشد، باز تنزل بود، یک تنزلی کرده بود تا به قلب وارد می شد. بعد هم از آنجا باید نازل بشود تا برسد به آنجایی که دیگران هم بفهمند. (تفسیر سوره حمد؛ ص 162)
اگر نبود امر خدا و لزوم اطاعت از امر خدا، باید بگویم انسان، آنکه حظ ضعیفی از معرفت دارد، جرأت به اینکه بایستد و عبادت کند خدا را نداشت؛ لکن او جرأت داده است، همان طوری که متنزل کرده است همۀ معارف را تا رسانده است به اینجا؛ قرآن را نازلش کرده، پشت ستارهایی، اَستاری پشت سر هم هی وارد کرده، نازل کرده، نازل کرده تا رسانده اش به یک الفاظی که موافق با فهم بشر باشد، و آن هم این الفاظ باز موافق با فهم بشر نیست. (صحیفه امام؛ ج 17، ص 525)
قرآن ـ در روایات است این ـ نازل شده است به منازل مختلف، کلیاتش سبع و الی سبعین و الی زیادتر، تا حالا رسیده است به دست ماها به صورت یک مکتوب. (صحیفه امام؛ ج 20، ص 113)